اضافه وزن یا چاقی (اضافه وزن شدید) زمان اتفاق میافتد که میزان انرژی مصرفی فرد از طریق خوردن و آشامیدن بیشتر از آن باشد که بدن برای مدت طولانی تر میسوزاند. اضافه وزن و چاقی شامل ذخیره چربی اضافی در بدن بوده که در نهایت میتواند منجر به مشکلات صحی شود.
عوامل متعدد وجود دارد که میتواند در ایجاد چاقی و مشکل کاهش وزن نقش داشته باشد. اینها محیط چاقی، علت های فردی و تأثیرات جنتیکی هستند.
زمانیکه غذای سرشار از انرژی در همه جا و در طول روز در دسترس است، وسوسه خوردن و نوشیدن بیش از حد و چندین بار، زیاد است. علاوه بر این، نیاز به ورزش کمتر است، چون وسایل حمل و نقل عمومی در دسترس است.
هر کس به دلایل مختلف، مانند خوردن و نوشیدن بیش از حد (غیر صحی) وزن اضافه میکند:
وزن تا حدی با استعداد چاقی در خانواده تعیین میشود. افرادیکه مستعد چاقی هستند، اگر زیاد غذا بخورند و ورزش کم کنند، راحتتر وزن اضافه میکنند. همچنین ممکن است کاهش وزن برای آنها دشوارتر باشد.
کمبود خواب ممکن است با چاقی مرتبط باشد، از جمله به این دلیل که خواب کم یا نبود خواب میتواند بر دریافت انرژی و در نتیجه وزن بدن تأثیر بگذارد. استرس طولانی مدت (استرس مزمن) همچنین ممکن است از طریق افزایش ذخیره چربی در شکم، تغییر ترجیحات غذایی و به دلیل اینکه استرس منجر به فعالیت بدنی کمتر میشود، با چاقی مرتبط باشد. برعکس، اضافه وزن و چاقی نیز باعث استرس جسمی و روانی میشوند.
BMI اندازه گیری وزن نسبت به قد است. BMI از تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر محاسبه میگردد. فرض کنید وزن شما 80 کیلو و قد شما 1.70 متر است. سپس BMI شما 80/(1.70x1.70) = 27.7 است.
محدودیت های مختلف برای اضافه وزن اعمال میگردد:
عیب BMI این است که توزیع چربی در بدن را در نظر نمیگیرد. بنابراین، فیته متر کمر یک معیار مهم اضافی برای ارزیابی خطر صحی است.
علاوه بر BMI، فیته متر کمر نیز به عنوان معیار برای توزیع چربی استفاده میگردد. چربی داخل و اطراف شکم برای صحت مضر است. آیا اضافه وزن داشته اما فیته متر کمر شما سالم است؟ سپس توصیه میکنیم برای اطمینان از خطر ابتلا به بیماری، قرار ملاقات با داکتر داشته باشید.
فیته کمر مردان | فیته کمر زنان | |
افزایش یافته | فیته متر بین 94 تا 102 سانتی متر | فیته متر بین 80 تا 88 سانتی متر |
خیلی بالا | فیته متر بیشتر از 102 سانتی متر | فیته متر بیشتر از 88 سانتی متر |
کودکان، بزرگسالان 70 سال و بالاتر و قومیت
در کودکان، فیته متر کمر فقط برای ارزیابی اثر علاج استفاده میگردد. برای بزرگسالان 70 سال و بالاتر، شواهدی وجود دارد که نشان میدهند استاندارد منفصل برای فیته متر کمر بسیار کم بوده و باید با احتیاط درک شوند. توافق عمومی کافی در مورد منفصل بودن خاص در سالمندان وجود ندارد. مانند BMI، شواهد از نقاط منفصل کمتر برای افراد آسیای جنوبی، چینی و جاپانی وجود دارد. برای این افراد فیته متر کمر بیش از 90 سانتی متر برای مردان خیلی زیاد بوده و برای زنان بالای 80 سانتی متر در نظر گرفته میشود.
اضافه وزن خطر ابتلا به امراض مختلف را دارد، مانند:
افراد که اضافه وزن دارند خطرات صحی بیشتر نسبت به افراد با وزن سالم دارند. هر چه چاقی جدی تر باشد، مشکلات صحی بیشتر و جدی تر میشود. افراد که چربی شکم زیاد دارند، خطر صحی بالایی دارند. همچنین علایم وجود دارد که نشان میدهند هر چه مدت طولانی تر اضافه وزن داشته باشید، خطر ابتلا به بیماری های مانند قلبی عروقی و مرض شکر نوع 2 بیشتر میگردد.
تغذیه صحی و ورزش کافی نقش مهم در جلوگیری از اضافه وزن و حفظ وزن سالم دارد. برای افراد که وزن کم کرده اند و میخواهند وزن خود را حفظ کنند، توصیه میشود که حداقل 60 دقیقه ورزش متوسط یا شدید در روز داشته باشند. فرد که وزن کم کرده اند باید تعادل جدید پیدا کند که وزن را ثابت نگه دارند و ورزش بیشتر انجام دهند. و این برای تمام عمر است.
بزرگسالان 19 تا 69 ساله که دارای اضافه وزن متوسط و بدون مشکلات صحی اضافی (مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا یا (پیش) مرض شکر) هستند، میتوانند سعی کنند خود آنها وزن خود را کاهش داده و وزن کمتر را که به دست آورده اند حفظ کنند. خطرات صحی ناشی از اضافه وزن را میتوان با کاهش 5 تا 10 درصد وزن کاهش داد.
اساس کاهش وزن سالم، خوردن کمتر به روش صحی همراه با ورزش بیشتر است. اگر این کار جواب نداد، یا در صورت عود، توصیه میکنیم با داکتر عمومی خود در مورد بهترین روش مشورت کنید.
به بزرگسالان بین 19 تا 69 سال که دارای اضافه وزن همراه با افزایش فیته متر کمر، کلسترول بالا، فشار خون بالا، (قبل از) مرض شکر، بیماری های قلبی عروقی، قطع تنفس در خواب و/یا آرتروز هستند، توصیه میگردد که خود آنها وزن خود را کاهش ندهند، بلکه با داکتر عمومی خود مشورت کنند. همین امر در مورد افراد چاق (BMI ≥30) صرف نظر از اینکه آیا مشکلات اضافی صحی وجود دارد یا خیر، صدق میکند. با مشورت داکتر عمومی، علت های احتمالی بررسی شده و مراحل بعدی مورد توافق قرار میگیرد.
استفاده از دوا همیشه با مشورت داکتر شامل تداوی بوده و برای حمایت از تداوی در نظر گرفته میشود. جراحی آخرین مرحله در تداوی چاقی است. قبل از انجام جراحی، یک معاینه دقیق از صلاحیت بیمار برای جراحی انجام میشود.
هنگامیکه کودک اضافه وزن یا چاق است، مهم است که خود شما آغاز به کاهش وزن نکنید. گذشته از همه، کودکان در حال رشد و تکامل بوده که به انرژی و مواد مغذی کافی نیاز دارند. بنابراین تداوی کودکان دارای اضافه وزن باید همیشه توسط داکتر خانواده، مرکز مراقبت های صحی کودک یا داکتر مکتب که میتواند کودک را به کمک مناسب ارجاع دهد، انجام شود.
به افراد مسن 70 سال و بالاتر توصیه میگردد که فقط در صورتیکه BMI 30 یا بیشتر داشته باشند و اگر کاهش وزن میتواند به کاهش مشکلات صحی آنها کمک کند، وزن خود را کاهش دهند. به هر حال، کاهش وزن با کاهش حجم عضلاتی همراه است. با از دست دادن حجم عضلاتی، قدرت عضلاتی نیز از بین میرود. این میتواند حرکت را دشوارتر کرده و خطر افتادن را افزایش دهد. این مهم است که افراد 70 سال و بالاتر برای کاهش وزن به دنبال راهنمایی مناسب از داکتر عمومی خود باشند. داکتر عمومی میتواند ارزیابی کند که آیا کاهش وزن معقول است و آنها را به ارائه دهنده مراقبت مناسب ارجاع دهد یا خیر.