Malíli makasi na lipeka

Lipeka malíli ezalí tangu lipeka na yo ekúmbi pé ezo suwa. Moto ayébi malámu pona nini ekomaka. Ba traitements, mpé ba kisi oyo silisaka pasi na ba exercices, nionso wana bikoki ko lembisa bilembo ya bokono.

Makambu lipeka malíli

Lipeka na yo ezali eténi oyo articulation ya rotule. Bouli oyo ezali na moto ya mukúwa ya loboko na yo ebalukaka na kati na kati ya lidusu oyo ezali pembeni pembeni ya omoplate. Ba joints nionso wana bikangamí na kati ya mwa ndaku moko ya ba fibres. Lipeka malíli ekomáká tangu mwa ndaku wana ekúbi, ekembi pe ekangamí makási ko léka loléngé esengelaka. Ezalí pona bongo, lipeka malíli ebengamaka na mínganga na kombo ya “capsulite adhésive”. Okoki ko yóka lipeka malíli na ngámbo moko tǒ mpé na ngámbo nionso mibale.

Soki tozali na bato 100, kaka 5 kati na bango ndé bakobandá ko yokaka lipeka malíli na ngámbo moko wana káka na bomoyi na bango mobimba. Ko bandá mbúla 40 tée 60, bato ya kati wâná ndé ba yókáka mapeka pasi mingí, pé ndeti kaka epayi ya ba mama nde elakaka. Bato oyo santé ya ba nzóto ya bangó ezaláká na kébá kébá bakweyaka na bo pete na likambo ya lipeka malíli – pona ko yeba mingí na tina na yango, tanga na bisika to lobeli lolenge nini ebandákq.

Loléngé lipeka malíli ebandáká

Ba mínganga ba yébi nanu malámu ndenge lipeka malíli ebótámaka. Ba banzaka été ewutaka na inflammation moko na ba joints ya lipeka pe na ba ba capsules na yangó na pembeni pembeni.

Bibandeli ya yambo ya lipeka malíli (idiopathique)

Tangu mususu ata eloko mókó epesaka eyano pona nini moto azwaka lipeka malíli. Yangó wâná ndé ebengami Lipeka malíli ya yambo.

Lipeka malíli ya mibalé

Lipeka malíli ya mibali ezaláká soki esi ozala na mikakatano ya lipeka malíli, tǒ mpé loléngé ya nzóto na yo e pesaka nzelá po eté Lipeka malíli ekómela yo na bo pete.

Lipeka malíli ekoki tango mosúsu ko koma soki ozalí na pota na lipeka, shoulder can sometimes develop if you have a shoulder injury, ndeti pona na coiffe des rotateurs na yo (ba tendons mpé na ba misuni ya lipeka). Okoki pe lisusu kokoma soki o vandisi lipeka na yo na position moko tango molayi makási. Ndakisa, sima eté mokúwa na yo ebukaná tǒ mpé sókí ba salaki opération na lipeka.

Atako ba mínganga ba yébi malámu te bobandisi ya makambu wana, mikakatano misusu na nzóto ekokí ko fungolela yango nzela makási. Makambo lokóla:

• diabetes
• thyroïde sous-active
• thyyroïde hyperactive
• Bokono ya motéma

Bilembo ya lipeka malíli

Bilembo ya makasi ya lipeka malíli ezalí míbalé.

• Pasi ezalí na káti to oyo etchubaka na lipeka na yo ya mikakatano, ekomáká mabé lisúsu makási na butu to tongo ozo niolisa lipeka na yo.
• Soki eloko moko ya makasi ekangamí pembeni pembeni ya joint ya lipeka na yo mpé oyo ekoki ko sala atá lipeka eniolisama lisúsu malámu te. Eko komela yo pasi ko sala misálá na yo nionso ya mikolo na mikolo ndeti kokúmba mótuka tǒ ko lata bilambá.

Soki omimoni na bilembo wana, toli to pesi ezalí kende na lombango ko mona physiothérapeute.

Lipeka malíli elekaka na bitapi ebelé tée ékola, ko léka ya étapi moko na etápi mususu ekoki pé ko sangaka.

• Etápi ya pasi to oyo ya “Malíli”. Oko bandá ko yóka pasi malembé malembé tée ekoma makasi tango o tamboláka, mpé lipeka na yo eko bandá ko mikembisa. Etápi oyo eko kosala sánzá 1 tée 9.
• Etápi ya Komikembisa to oyo ya “Malíli”. Pasi ekoki ko kita, kasi ko niolisa lipeka etíkálí pasi, misala na yo pé ya mikolo na mikolo ekoti mbilinga mbilinga. Etápi oyo ekendeke tée mbula mobimba.
• Etápi ya résolution tǒ ya « décongélation ». Ko kimbisama wana ebandi ko limwa mpé bato ebelé ba bikaka penza mobimba. Etápi oyo ekendeke atá tée mbúla misato.

Bato ya mayélé misusu ba Ndimaka te eté loléngé oyo elakisaka penza malámu makambo batu oyo ba kweya na likama ya lipeka malíli ba bikaka. Soki okweyi na likámá ya lipeka malíli, ezalí malámu kutu okende ko kutana na monganga na tée ozela été yango Mókó esílá.

Diagnostic ya lipeka malíli

Soki o banso eté ozwi lipeka malíli, mona GP to physiothérapeute. Bako tuna bilembo nini o monaki mpé histoire ya bobéli na yo kotala na bokébi ba bokono nini to ba pota nini okutana na yango óyo okokí ko botela yo likama ya lipeka malíli..

Bakontuna pe loléngé nini ba bilembo wâná ememaka mikakatano na bomoyi na yo ya mikolo na mikolo.

Physiothérapeute na yo akotala lipeka na yo pona ko yeba soki ekoki ko baloka na bo pete. Ba ko sala ba tests ebele na lipeka na yo pona ko yebá soki likama wana ezali óyo ya lipeka malíli tǒ likambo mususu. Bokokí ko niolisa lipeka bino mibalé tǒ mpé akokí ko séngá yo o niolisa yango yo moko na malembé, oko niolisa yango na ba loléngé kili kili. Yango eko lakisá bango soki eténi esika lipeka na yo eminiolisaka ekondisami. Yebisá physiothérapeute na yo soki ezalí ko sala yó mabé makási.

Soki ozwi lipeka malíli eko méma mikakatano na loléngé o niolisaka lipeka na yo, ebengami “rotation externe passive”. Mouvement wana elakisami na vidéo oyo pona ko talisa loléngé ko yeba lipeka malíli.

Ata ko soki ba rayons X ekokí te ko confirmer tée ozalí na lipeka malíli,  X-ray can’t confirm a frozen shoulder, physiothérapeute na yo akoki ko séngá na yó eté o salá yangó pona ko tia pembéni ba nzela kili kili misusu ya makámá. Soki traitement na yo ezali ko sunga yo malámu te, ekosenga na yo obakisa ba test misusu ndeti MRI to mpé CT scan na lipeka na yo.

Traitement ya lipeka malíli

Lipeka malíli emi bikisaká kaka na yango moko, kasi yeba eté ekoki ko zwa yo ba mbúla ébélé po e bika.

Mobokó ya traitement nionso ezalí yako silisa pasi na yo mpé ko sala eté soki omi niolisi, esalama na bo pete. Soki ba bandi ko landela libíki na yo na ngonga ya tongo, oko Zwá libíki pe na lombango.

KoMisunga yo moko

Soki o banso eté ozali na lipeka malíli, esengeli eté okutana na physiothérapeute na yó. Kási makambu ebelé na pembeni okoki pé ko sala pona ko misunga.

• Soki olingí kisi oyo esilisaka pasi, mela ba analgésiques oyo ya etekamaka na ngo na bo pete ndeti paracetamol tǒ ibuprofen. Tángá seko lokosa oyo ezaláká na kati na carton ya kisi mpé soki ozali na mwa motúna kende epayi ya pharmacien na yo.
• Tia likolo ya loboko na yo mwa coussin tango ozali ya kolala to mpé ya ko fanda. Soki otia mwa coussin ata esimbi sima ya mokongo na yo kaka mokié, ekoki ko bongisa penza malamu evandeli na yo, eko sunga yo.
• Ezalí na litómba o sembolaka liboko na yó po eté etikalá na musala tée esíká pasi eko telemisa yo. Sala na ndéngé ya ko koka, tia loboko na mosálá mpé tíka moké epelam. Okoki ko bongola mwa mokié misálá na yo ya mokolo na mokóló.
• Landa toli nionso physiothérapeute na yo ako pesa loléngé nini ako ningisa lipeka na yo, mpé na ba exercices nionso epesamaki epayi na yo. Landa bilílí na esíká tǒ beti masoló ya ba exercices pona ko zwa mwa makanisi misusu..

Physiotherapie

Physiotherapie ezali traitement ya litomba pona maye matali lipeka malili. GP na oyo akoki ko tinda yo epayi na physiothérapeute to mpé yo moko okoki ko luka ko mona moko na bango. Physiotherapie esalemi na ba loléngé ebélé ya traitement. Ba oyo mibali ya litomba koleka to tandi yango awa.

• Exercices. Physiothérapeute na yo ako lakisa ako lakisa ba exercice nini o salaka na ndako na yo po na o bangisa lolenge lipeka na yo ekoki ko mi niolisa to mpé ko mibalola. E salemaka kaka na loléngé ezali na kati ya bilili na biso ya ba exercice oyo ya mapéka malili
• Physiothérapie oyo esalemaka na maboko (ko bolola). Ezali tango physiothérapeute na yo a niolisi lipeka na yo na loléngé moko ya ko longola pasi pé ko kemba na yango. Ekoki mpé ko sala été ezonga longélé ebandi ko mi-balola na kala.

Ko mi-batela na lipeka malili

Pona lo boya été lipeka malíli ezonga lisusu, esengeli otikaka ko niolisaka lipeka na yo. Soki o misali pasi to mpé eloko moko ebandi ko suwa, kende ko luka lobiko na lombango penza. Soki mpé lipeka na yo ezali na pota to pé elekaki na lipaso, landa toli ya monganga to ya physiothérapeute na loléngé okoki ko lata écharpe to mpé loléngé okoki ko nionso lipeka na yo lisusu na ndenge oyo mabe ekoma te.