Hernia

Wat is een hernia?

Een hernia ontstaat wanneer een inwendig lichaamsdeel door een zwakke plek in de spier- of omliggende weefselwand duwt.

Een hernia ontstaat meestal tussen uw borst en heupen. In veel gevallen geeft het geen of weinig klachten, al kunt u wel een zwelling of knobbel in uw buik of lies merken. De knobbel kan vaak weer naar binnen worden geduwd of verdwijnt als u gaat liggen. Hoesten of persen kan de knobbel doen verschijnen.

Soorten hernia

Inwendige hernia’s

Een liesbreuk ontstaat wanneer vetweefsel of een deel van de darm boven in de lies aan de binnenkant van de dij doorsteekt. Dit is de meest voorkomende vorm van een hernia en het treft vooral mannen. Het wordt vaak in verband gebracht met ouderdom en herhaaldelijke belasting van de buik.

Femorale hernia’s / dijbreuk

Femorale hernia’s of dijbreuk komen ook voor wanneer vetweefsel of een deel van de darm doorsteekt in de lies aan de bovenkant van de binnenkant van de dij. Ze komen veel minder vaak voor dan liesbreuken en vaker bij vrouwen dan bij mannen. Net als liesbreuken worden dijbreuken ook in verband gebracht met ouderdom en herhaaldelijke belasting van de buik.

Hernia’s in de navel

Een navelbreuk ontstaat wanneer vetweefsel of een deel van de darm door de buik prikt in de buurt van de navel.

Dit type hernia kan bij baby’s ontstaan als de opening in de buik waar de navelstreng doorheen gaat na de geboorte niet goed afsluit. Volwassenen kunnen er ook last van hebben, mogelijk als gevolg van herhaalde druk op de buik.

Hiatus hernia

Hiatushernia’s treden op wanneer een deel van de maag in de borstkas drukt door een opening in het middenrif, het dunne spierlaagje dat de borstkas van de buik scheidt. Dit type hernia heeft geen merkbare symptomen, hoewel het bij sommige mensen brandend maagzuur kan veroorzaken.

Het is niet precies duidelijk waardoor hiatus hernia wordt veroorzaakt, maar het kan het gevolg zijn van een zwak diafragma naarmate men ouder wordt of van druk op de buik.

Andere vormen van hernia

Andere vormen van hernia die de buik kunnen aantasten zijn:

• incisiehernia – waarbij weefsel door een operatiewond in uw buik steekt die niet volledig is genezen
• epigastrische hernia’s – waarbij vetweefsel door uw buik steekt, tussen uw navel en het onderste deel van uw borstbeen
• spigeliaanse hernia’s – waarbij een deel van je darm door je buik steekt aan de zijkant van je buikspier, onder je navel
• diafragmatische hernia’s – waarbij organen in de buik via een opening in het middenrif in de borstkas terechtkomen; dit kan ook baby’s overkomen als hun middenrif zich in de baarmoeder niet goed ontwikkelt
• spierhernia’s – waarbij een deel van een spier door uw buik steekt; ze komen ook voor in beenspieren als gevolg van een sportblessure

Wanneer moet u een arts raadplegen?

Ga naar de dokter als u denkt dat u een hernia hebt. Uw dokter kan u naar het ziekenhuis verwijzen voor een chirurgische behandeling, indien nodig.

U moet onmiddellijk naar de dichtstbijzijnde spoedeisende hulp als u een hernia hebt en een van de volgende symptomen ontwikkelt:

• plotselinge, hevige pijn
• u voelt zich ziek
• moeite met poepen of winden laten
• de hernia harder of gevoelig wordt, of niet kan worden teruggeduwd

Deze symptomen kunnen betekenen dat ofwel:

• de bloedtoevoer naar een deel van het orgaan of weefsel dat in de hernia bekneld zit, is afgesneden
• een stuk darm is in de hernia terechtgekomen en geblokkeerd geraakt (obstructie)

Een beknelde hernia en een verstopte darm zijn medische noodgevallen die zo snel mogelijk moeten worden behandeld.

Het beoordelen van een hernia

Een arts kan een hernia meestal vaststellen door het getroffen gebied te onderzoeken.

In sommige gevallen kunnen zij u doorverwijzen naar een ziekenhuis in de buurt voor een echografie om de diagnose te bevestigen of de omvang van het probleem te beoordelen. Dit is een pijnloos onderzoek waarbij hoogfrequente geluidsgolven worden gebruikt om een beeld te maken van een deel van de binnenkant van het lichaam.

Zodra de diagnose is bevestigd, zal een arts of arts in het ziekenhuis bepalen of een operatie om de hernia te herstellen noodzakelijk is.

Een aantal factoren zal in overweging worden genomen bij de beslissing of een operatie nodig is, waaronder:

• het type hernia
• de inhoud van uw hernia
• uw symptomen en de impact op uw dagelijks leven
• uw algemene gezondheid

Hoewel de meeste hernia’s niet beter zullen worden zonder operatie, zullen ze niet noodzakelijkerwijs erger worden. In sommige gevallen zijn de risico’s van een operatie groter dan de mogelijke voordelen.

Chirurgie voor een hernia

Er zijn 2 manieren waarop een hernia-operatie kan worden uitgevoerd:

• open chirurgie – waarbij een snede wordt gemaakt zodat de chirurg de knobbel terug in de buik kan duwen
• kijkoperatie (laparoscopisch) – dit is een minder invasieve, maar moeilijkere techniek waarbij verschillende kleinere sneden worden gemaakt, zodat de chirurg verschillende speciale instrumenten kan gebruiken om de hernia te herstellen

De meeste mensen kunnen dezelfde dag of de dag na de operatie naar huis en herstellen binnen een paar weken volledig. Als uw arts een operatie aanraadt, is het belangrijk dat u zich bewust bent van de mogelijke risico’s en de mogelijkheid dat de hernia terugkomt.

Herstel na een liesbreuk

Op de dag van of de dag na de operatie mag u naar huis. U moet iemand vragen om u naar huis te brengen en u moet alle instructies opvolgen die u in het ziekenhuis heeft gekregen.

Na de operatie zal uw lies pijnlijk en ongemakkelijk aanvoelen. U krijgt pijnstillers om dit ongemak te verlichten.

Voor uzelf zorgen

Een volwassene moet de eerste 24 uur na de operatie bij u blijven voor het geval u problemen ondervindt.

Als u na thuiskomst nog steeds pijn heeft, blijf dan pijnstillers innemen zoals het ziekenhuis u heeft geadviseerd.

Oefen zachte druk uit op uw wond met uw hand of een kussentje kan hoesten, niezen en bewegen tussen zitten en staan comfortabeler maken.

Zorg ervoor dat u de instructies van de verpleegkundige over wondverzorging, hygiëne en baden opvolgt.

Inspannen op het toilet vanwege constipatie kan pijn rond uw wond veroorzaken.

U kunt het risico op constipatie verminderen door veel te drinken en veel groenten, fruit en vezelrijk voedsel zoals zilvervliesrijst, volkorenbrood en pasta te eten.

Een mild laxeermiddel dat u bij de apotheker kunt krijgen, kan ook helpen.

Activiteiten

Als de operatie onder algehele anesthesie is uitgevoerd (waardoor u tijdens de operatie in slaap valt), kan uw coördinatie en redeneervermogen korte tijd aangetast zijn.

Vermijd alcoholgebruik, het bedienen van machines of het ondertekenen van juridische documenten gedurende ten minste 48 uur na een operatie met algehele anesthesie.

Na verloop van tijd kunt u uw normale activiteiten geleidelijk hervatten zodra u daartoe in staat bent zonder pijn te voelen.

De meeste mensen kunnen na 1 of 2 weken weer lichte activiteiten verrichten, zoals boodschappen doen.

Ook zou u na 1 of 2 weken weer aan het werk moeten kunnen, al kan het zijn dat u meer tijd vrij moet nemen als u handenarbeid moet verrichten.

Lichte lichaamsbeweging, zoals wandelen, kan het genezingsproces bevorderen, maar u moet zwaar tillen en inspannende activiteiten gedurende ongeveer 4 tot 6 weken vermijden.

In het begin kunt u seks pijnlijk of ongemakkelijk vinden, maar meestal is het prima om seks te hebben wanneer u daar zin in hebt.

Autorijden

Vraag de arts die u verzorgt wanneer u weer mag autorijden.

Het is meestal raadzaam niet te rijden totdat u een noodstop kunt maken zonder pijn of ongemak te voelen (u kunt dit oefenen zonder uw auto te starten).

Na een laparoscopie (kijkoperatie) duurt het meestal 1 à 2 weken voor u zover bent, maar na een open operatie kan het langer duren.

Meestal wordt aangeraden contact op te nemen met uw autoverzekeringsmaatschappij voordat u weer gaat rijden.