Kaakgewricht problemen

Kaakgewrichtsproblemen hebben invloed op hoe goed uw kaakgewricht werkt. Uw kaak kan pijnlijk aanvoelen wat ook hoofdpijn en oorpijn kan veroorzaken. Meestal gaat het vanzelf beter.

Wat zijn kaakgewrichtsproblemen?

Uw kaakgewricht verbindt uw onderkaak (onderkaak) met uw schedel. Het zorgt ervoor dat uw mond open en dicht kan, zodat u kunt spreken en kauwen. Veel spieren en gewrichtsbanden helpen uw kaak op en neer, van links naar rechts, en naar achteren en naar voren te bewegen.

Als u een probleem heeft met uw kaakgewricht of de spieren eromheen, wordt dit meestal een temporomandibulaire kaakstoornis genoemd. Sommige artsen noemen het ook wel myofasciale pijnstoornis.

Tot zeven op de tien mensen hebben ooit in hun leven een probleem met hun kaakgewricht. Je kunt op elke leeftijd problemen met je kaak krijgen, maar de kans is het grootst als je tussen de 20 en 40 jaar oud bent.

Symptomen van kaakgewrichtsproblemen

Als u een probleem heeft met uw kaakgewricht, kunt u:

• een doffe, pijnlijke pijn hebben rond uw kaak, wang, oor, nek, schouders of rug
• het moeilijk vinden om uw kaak te bewegen als u probeert te spreken of te kauwen
• het gevoel krijgen alsof uw kaak op slot zit als u uw mond probeert te openen
• het moeilijk vinden om uw mond wijd open te doen of gemakkelijk te sluiten
• knallende, raspende of klikkende geluiden horen als u uw kaak beweegt
• hoofdpijn krijgen
• pijn in de oren, tinnitus (oorsuizingen) en duizeligheid krijgen
• merken dat uw beet (wanneer u uw tanden op elkaar zet) niet zo comfortabel aanvoelt als gewoonlijk

Het kan zijn dat uw kaakpijn overdag erger wordt of wanneer u kauwt of praat. Misschien kunt u deze symptomen thuis onder controle houden en gaan ze vaak vanzelf over. Maar als u zich zorgen maakt over de pijn of als uw klachten verergeren, maak dan een afspraak met uw tandarts om te kijken of behandeling kan helpen.

Oorzaken van kaakgewrichtsproblemen

Artsen weten niet precies waarom sommige mensen meer kans hebben op kaakgewrichtsproblemen dan anderen. Maar je hebt misschien meer kans op kaakgewrichtsproblemen als je:

• je je kaak hebt bezeerd
• een recente tandheelkundige behandeling hebt ondergaan (zoals het trekken van verstandskiezen)
• hebben gestoten of op je kin zijn gevallen
• je kaak te veel strekken als je geeuwt
• uw kaak op elkaar klemmen of met uw tanden knarsen (bruxisme)

Stress, depressie en angst veroorzaken niet direct kaakgewrichtsproblemen, maar ze kunnen kaakgewrichtsproblemen wel verergeren. Dit komt doordat u vaker met uw tanden gaat knarsen. In tijden van stress kunt u bijvoorbeeld ’s nachts tandenknarsen of terwijl u zich concentreert zonder dat u het doorheeft.

Maar, veel mensen met kaakgewrichtsproblemen knarsen niet met hun tanden. En veel mensen die wel tandenknarsen hebben geen kaakgewrichtsproblemen.

Sommige mensen met kaakgewrichtsproblemen hebben andere chronische gezondheidsproblemen, zoals:

• fibromyalgie
• prikkelbare darm syndroom
• chronisch vermoeidheidssyndroom
• migraine

Deze chronische aandoeningen kunnen invloed hebben op hoe goed uw spieren en gewrichten werken of hoe uw lichaam reageert op pijn. Andere dingen die invloed kunnen hebben op uw kaakgewricht zijn onder meer de volgende:

• Schijfverplaatsing. Dit betekent dat de dunne schijf in uw kaakgewricht op de verkeerde plaats zit. Dit kan gebeuren als u uw kaak ontwricht of bezeert. Als u uw kaak beweegt, kunt u geluiden horen zoals klikken, knarsen of ploffen.
• Artritis. Artrose komt vaker voor in je knieën, heupen en handen. Maar het kan ook uw kaakgewricht aantasten. Reumatoïde artritis kan ontstekingen veroorzaken in elk van uw gewrichten.

Diagnose van kaakgewrichtsproblemen

Als uw kaak pijn doet of niet goed aanvoelt, ga dan naar uw tandarts. Hij zal vragen naar uw symptomen en of u gezondheidsproblemen of langdurige medische aandoeningen hebt. Uw tandarts zal dan uw hoofd, nek, gezicht en kaak controleren.

Dat kan:

• druk rond je kaak om te zien of hij zacht is
• vragen je om je kaak in alle richtingen te bewegen om te zien hoe goed je het kan bewegen
• vraag waar en wanneer uw kaak pijnlijk aanvoelt als u hem beweegt
• luister of je klikgeluiden hoort
• in uw mond kijken om te zien of u problemen heeft met uw tanden of tandvlees
• vragen of iets uw kaakproblemen uitlokt (bijvoorbeeld kauwen of gapen)
• controleer of u met uw tanden knarst of op uw nagels bijt, want beide kunnen kaakproblemen veroorzaken

Uw tandarts kan meestal de diagnose kaakgewrichtsproblemen stellen door alleen uw kaak te onderzoeken. Maar soms wil hij controleren of een deel van uw kaakgewricht niet op zijn plaats zit of dat u tekenen van artritis heeft. Hij kan u doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts, zoals een mond-, kaak- en aangezichtschirurg. Het kan zijn dat u een aantal onderzoeken en scans moet ondergaan om uw kaakgewricht te controleren, waaronder:

• een röntgenfoto
• een computertomografie (CT) scan
• een MRI-scan (magnetic resonance imaging)
• een echografie

Zelfhulp

Kaakgewrichtsproblemen gaan vaak na een paar maanden vanzelf over. Maar er zijn veel dingen die u kunt doen om uw klachten te verlichten.

• Eet zacht voedsel, zodat u niet te lang hoeft te kauwen.
• Eet langzaam en neem geen grote happen.
• Gebruik je kaak niet zoveel als je kunt, als het pijn doet.
• Ga niet breed geeuwen, kauw niet op kauwgom, pennen of potloden en bijt niet op uw nagels.
• Probeer te stoppen met gewoontes als het op elkaar klemmen van de kaken of tandenknarsen.
• Probeer stress te verminderen als u kunt, want stress kan het klemmen van kaken of tanden verergeren. Ontspanningstechnieken zoals mindfulness en cognitieve gedragstherapie (CGT) kunnen helpen.
• Zorg ervoor dat je genoeg slaap krijgt.
• Masseer de spieren rond je kaak.
• Probeer een ijspack (of een zakje bevroren erwten gewikkeld in een theedoek) of een warmtekussen op uw kaak.
• Vraag uw tandarts, arts of fysiotherapeut naar oefeningen om de kaak te openen.

Behandeling van kaakgewrichtsproblemen

Als uw klachten niet afnemen met zelfhulpmaatregelen, kan uw tandarts of arts u medicijnen of andere behandelingen aanraden. Wat voor u de beste behandeling is, hangt af van de oorzaak van uw kaakgewrichtsproblemen en hoe ernstig ze zijn.

Een bijtbescherming

Als uw kaakgewrichtsprobleem wordt veroorzaakt door het op elkaar klemmen van uw kaken of knarsen van uw tanden, kan uw tandarts u aanraden een gebitsbeschermer (beetspalk) te dragen, meestal ’s nachts. Dit plastic kapje past over uw boven- of ondertanden en voorkomt dat ze met elkaar in contact komen. Harde gebitsbeschermers kunnen beter werken dan zachte. Een gebitsbeschermer kan uw kaakpijn verlichten. Maar het helpt u niet om uw kaak gemakkelijker te bewegen.

Fysiotherapie

Fysiotherapie kan ook helpen om uw klachten te verlichten. Rek- en strekoefeningen voor de kaak, massage en een andere houding kunnen helpen om uw kaakspieren te ontspannen.

Geneesmiddelen

Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen kunnen helpen om de pijn te verlichten. U kunt deze kopen bij uw plaatselijke apotheek. Uw apotheker kan u helpen bij het kiezen van de juiste voor u. U kunt ze in tabletvorm innemen. Of u kunt een gel met een ontstekingsremmende pijnstiller zoals ibuprofen direct op uw kaak smeren.

Als u veel pijn heeft, kan uw tandarts of arts u sterkere medicijnen voorschrijven. Deze omvatten het volgende.

• Benzodiazepinen. Deze ontspannen uw spieren en kunnen de benauwdheid en pijn in uw kaak verminderen. Ze kunnen ook angst verlichten. Dit kan helpen als stress ervoor zorgt dat u uw tanden knarst of op elkaar klemt. Deze medicijnen kunnen echter verslavend zijn, dus uw tandarts of arts zal ze slechts voor maximaal twee weken voorschrijven.
• Antidepressiva. Deze kunnen helpen om chronische pijn te verlichten, vooral zenuwpijn. Uw arts of tandarts zal u een zo laag mogelijke dosis voorschrijven, zodat u minder kans hebt op bijwerkingen.

Chirurgie

De meeste mensen hebben geen operatie nodig voor kaakgewrichtsproblemen. Maar als andere behandelingen voor u niet hebben gewerkt, kan uw tandarts u doorverwijzen naar een specialist. U kunt naar een mond-, kaak- en aangezichtschirurg of een keel-, neus- en oorarts gaan. Uw specialist kan een operatie voorstellen als u veel pijn hebt en uw kaakgewricht uw dagelijks leven beïnvloedt.

Uw chirurg kan voorstellen:

• om te proberen uw kaakgewricht onder narcose in een andere stand te zetten
• een injectie met corticosteroïden in uw kaakgewricht om uw pijn te verlichten
• een injectie met botulinumtoxine (Botox) in de spieren die uw kaak aansturen om ze te helpen ontspannen
• een operatie om uw kaakgewricht te openen, zodat de botten, kraakbeen en banden kunnen worden geopereerd
• een naald of injectiespuit gebruiken om wat vocht uit uw kaakgewricht te halen
• het vervangen van uw kaakgewricht door een kunstgewricht (prothese)

Het is belangrijk om de voor- en nadelen van een operatie met uw chirurg te bespreken om te zien of het de juiste optie voor u is.

Aanvullende therapieën

Sommige mensen merken dat acupunctuur helpt om de pijn in hun kaakgewricht te verlichten. Maar het werkt niet voor iedereen en het is mogelijk dat het slechts een korte tijd duurt. Deskundigen moeten meer klinische studies doen om te zien hoe goed acupunctuur werkt tegen kaakpijn voordat ze het kunnen aanbevelen.