Aambeien

Aambeien zijn vergrote bloedvaten die je in of rond je anus (de opening van je billen) kunt krijgen. Het is volkomen normaal om bloedvaten in je anus te hebben, omdat ze een belangrijke rol spelen bij de continentie. Maar aambeien kunnen ontstaan als deze bloedvaten vergroot raken, wat klachten kan veroorzaken.

Over aambeien

Je anus is bekleed met sponsachtig weefsel voorzien van bloedvaten – de anaalkussentjes – en zij helpen je anus te sluiten. Deze zijn volkomen normaal, maar soms kunnen ze zich ontwikkelen tot aambeien. Aambeien zien er meestal uit als kleine, ronde, verkleurde bultjes. Je kunt ze op je anus voelen zitten of aan je anale kanaal voelen hangen. Je anale kanaal is de korte, gespierde buis met bloedvaten die je endeldarm met je anus verbindt.

Soorten aambeien

Inwendige aambeien beginnen in je anale kanaal, maar ze kunnen naar beneden hangen en uit je anus komen. Ze worden ingedeeld op basis van of ze naar buiten komen, en zo ja, hoe ver ze naar buiten komen.

• Eerstegraads aambeien kunnen bloeden, maar komen niet uit je anus.
• Tweedegraads aambeien komen uit je anus als je moet poepen, maar gaan daarna vanzelf weer naar binnen.
• Derdegraads aambeien komen uit je anus en gaan alleen terug naar binnen als je ze er fysiek weer in duwt.
• Vierdegraads aambeien hangen altijd vanuit je anus naar beneden en je kunt ze niet terug naar binnen duwen. Ze kunnen erg gezwollen en pijnlijk worden als het bloed erin stolt.

Uitwendige aambeien zijn zwellingen die verder in het anale kanaal, dichter bij de anus, ontstaan. Ze kunnen erg pijnlijk zijn, vooral als er een bloedprop in zit.

Het is mogelijk om zowel inwendige als uitwendige aambeien tegelijk te hebben.

Oorzaken van aambeien

Aambeien ontstaan wanneer de aderen in je anale kanaal opgezwollen raken, wat om een aantal redenen kan gebeuren, zoals:

• als u zich inspant als u naar het toilet gaat, bijvoorbeeld bij constipatie of langdurige diarree
• ouder worden – je anale kanaal wordt zwakker naarmate je ouder wordt, waardoor aambeien waarschijnlijker worden
• een aanhoudende hoest
• zware voorwerpen tillen

Aambeien komen ook vaak voor tijdens de zwangerschap. Ze kunnen ontstaan door de hogere druk in je buik (abdomen) als je zwanger bent. Ze worden meestal beter na de bevalling.

Sommige mensen geloven dat er een verband is tussen stress en aambeien, maar er is geen bewijs dat dit ondersteunt. Maar het hebben van aambeien kan potentieel stressvol zijn.

Een andere theorie is dat je meer kans hebt op aambeien rond de tijd dat je ongesteld bent. Maar er is momenteel geen bewijs om dit te ondersteunen.

Symptomen van aambeien

Aambeien veroorzaken niet altijd pijn of andere symptomen, maar als u wel symptomen heeft, kunnen die zijn:

• bloeden bij het poepen – u kunt bloed zien (meestal helderrood) op toiletpapier of druppels in het toilet of op het oppervlak van uw poep
• een knobbel in of rond je anus
• een slijmerige afscheiding van slijm uit uw anus, die uw ondergoed kan bevlekken
• een gevoel van “volheid” en ongemak in uw anus, of het gevoel dat uw darmen niet volledig geleegd zijn nadat u naar het toilet bent geweest
• jeukende of pijnlijke huid rond je anus
• pijn en ongemak nadat u naar het toilet bent geweest

Deze symptomen kunnen per persoon sterk verschillen. Ze kunnen ook worden veroorzaakt door andere problemen dan aambeien, zoals een (inflammatoire) darmziekte, anale kanker, darmkanker en een anale fissuur (anus scheur). Neem dus bij deze klachten contact op met je huisarts voor advies – ga er niet zomaar van uit dat ze door aambeien worden veroorzaakt.

Diagnose van aambeien

Uw huisarts zal naar uw klachten vragen en u onderzoeken. Hij of zij kan voorzichtig een vinger in je anus steken om je endeldarm te voelen – hij of zij draagt handschoenen en gebruikt wat gel om het comfortabeler te maken. Indien nodig kan uw huisarts u doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts om in uw endeldarm te kijken met een kort, stijf buisvormig instrument, een proctoscoop.

Als u veel bloed verliest, moet u misschien bloed laten prikken om te controleren of u bloedarmoede hebt. Bloedarmoede is wanneer u een laag aantal rode bloedcellen in uw bloed of hemoglobine (het zuurstofdragende bestanddeel van uw bloed) heeft.

Als uw onderzoeken of testresultaten erop wijzen dat uw klachten door iets anders kunnen worden veroorzaakt, kan uw huisarts u doorverwijzen naar het ziekenhuis voor meer onderzoeken. Deze kunnen andere aandoeningen uitsluiten, zoals darmkanker.

Zelfhulp voor aambeien

Als u een paar veranderingen aanbrengt in uw dieet en levensstijl kan dat helpen bij de symptomen van aambeien.

• Eet vezelrijke voeding om uw poep zachter te maken zodat u makkelijk naar het toilet kunt. Dit helpt de druk op de aderen in je anus te verminderen die wordt veroorzaakt door het persen tijdens het poepen.
• Drink voldoende om gehydrateerd te blijven, maar neem niet te veel cafeïnehoudende dranken zoals thee en koffie.
• Blijf actief en beweeg elke dag. Sommige activiteiten kunnen voor u moeilijk zijn als u uitwendige aambeien heeft, zoals fietsen. In dat geval kan het nuttig zijn om een zitkussen te gebruiken. Of misschien wilt u een tijdje iets anders doen totdat uw klachten beter worden. Maar over het algemeen is bewegen goed en zou het uw aambeien niet moeten verergeren.
• Probeer u niet te spannen als u naar het toilet gaat. Maak daarna het gebied rond uw anus voorzichtig schoon met water en dep het gebied droog.

U hoeft niets uit uw dieet te schrappen, tenzij uw arts u dat adviseert.

Behandeling van aambeien

Als u aambeien hebt, kan dat ongemakkelijk zijn en het is begrijpelijk als u zich er een beetje ongemakkelijk bij voelt. Ze kunnen ook invloed hebben op andere aspecten van uw leven, zoals uw seksleven, als uw aambeien eruit hangen of als u afscheiding hebt. Probeert u zich geen zorgen te maken – aambeien duren meestal minder dan een maand en krimpen dan weer in,  ze kunnen wel terug komen.

In de tussentijd zijn er genoeg behandelingen die uw symptomen kunnen verlichten. Als je af en toe last hebt van lichte aambeien bloedingen, verander dan je dieet en levensstijl om constipatie te voorkomen – dit kan alles zijn wat je nodig hebt om beter te worden.