Angst bij kinderen

Angst is een normale emotie die iedereen wel eens ervaart. Het kan echter problematisch worden wanneer het een kind belemmert in zijn dagelijkse activiteiten en relaties. Angst bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben en kan zich op verschillende manieren uiten. In dit artikel bespreken we de symptomen, oorzaken, diagnose, behandeling en wat je zelf kunt doen om angst bij kinderen te verlichten.

Wat is angst bij kinderen?

Angst bij kinderen is een gevoel van onbehagen, spanning of vrees dat wordt veroorzaakt door een reële of denkbeeldige dreiging. Het kan zich uiten in verschillende vormen, zoals fobieën, paniekaanvallen, sociale angst, separatieangst en gegeneraliseerde angststoornis.

Symptomen

De symptomen van angst bij kinderen kunnen variëren afhankelijk van de leeftijd en de specifieke angststoornis. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

– Lichamelijke symptomen: hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid, duizeligheid, zweten, trillen, hartkloppingen, kortademigheid, hyperventilatie.
– Gedragsmatige symptomen: vermijding van situaties of activiteiten, huilen, schreeuwen, woede-uitbarstingen, clingy gedrag, terugtrekken, slaapproblemen, nachtmerries.
– Cognitieve symptomen: piekeren, zorgen maken, negatieve gedachten, moeite met concentreren, vergeetachtigheid, verminderde schoolprestaties.
– Emotionele symptomen: angst, paniek, verdriet, prikkelbaarheid, angstig of nerveus zijn, gevoelens van hulpeloosheid of hopeloosheid.

Oorzaken

Angst bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:

– Erfelijkheid: angststoornissen kunnen in sommige families voorkomen.
– Omgevingsfactoren: traumatische gebeurtenissen, zoals een scheiding, verhuizing, overlijden van een familielid of huiselijk geweld, kunnen angst bij kinderen veroorzaken.
– Biologische factoren: onevenwichtigheden in de hersenchemie of hormonale veranderingen kunnen bijdragen aan angststoornissen.
– Persoonlijkheidsfactoren: sommige kinderen zijn van nature angstiger dan anderen, bijvoorbeeld door een laag zelfbeeld of perfectionisme.
– Leerervaringen: kinderen kunnen angst ontwikkelen door negatieve ervaringen, zoals gepest worden of falen op school.

Diagnose

Een diagnose van een angststoornis bij kinderen wordt gesteld door een gekwalificeerde professional, zoals een kinderpsycholoog of psychiater. De diagnose omvat een uitgebreide evaluatie van de symptomen, de medische geschiedenis en de familiegeschiedenis. De professional kan ook gebruik maken van gestandaardiseerde vragenlijsten en observaties om de diagnose te stellen.

Behandeling

De behandeling van angst bij kinderen kan verschillen afhankelijk van de specifieke angststoornis en de ernst van de symptomen. Enkele veelvoorkomende behandelingen zijn:

– Psychotherapie: cognitieve gedragstherapie (CGT) is een veelgebruikte vorm van psychotherapie voor angststoornissen bij kinderen. Het richt zich op het veranderen van negatieve gedachten en gedragingen die de angst in stand houden.
– Medicatie: in sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de symptomen van angst te verminderen. Dit gebeurt meestal in combinatie met psychotherapie.
– Oudertraining: ouders kunnen worden getraind in het omgaan met de angst van hun kind en het ondersteunen van de behandeling.
– Exposure therapie: deze vorm van therapie richt zich op het blootstellen van het kind aan de angstige situatie of stimulus, onder begeleiding van een professional.

Hoe de symptomen te verlichten

Er zijn verschillende manieren waarop ouders en verzorgers de symptomen van angst bij kinderen kunnen verlichten, waaronder:

– Praat met je kind: moedig je kind aan om over zijn angst te praten en luister zonder oordeel. Geef je kind het gevoel dat hij begrepen wordt en dat zijn gevoelens er mogen zijn.
– Stel gerust: geef je kind geruststelling en bevestiging dat hij veilig is. Leg uit dat de angstige situatie niet echt gevaarlijk is en dat hij er doorheen kan komen.
– Leer ontspanningstechnieken: leer je kind ontspanningstechnieken, zoals diepe ademhaling, progressieve spierontspanning of yoga. Dit kan helpen om de angst te verminderen.
– Vermijd overbescherming: vermijd het overbeschermen van je kind, omdat dit de angst kan versterken. Moedig je kind aan om uitdagingen aan te gaan en te leren omgaan met angstige situaties.
– Zorg voor een gezonde levensstijl: zorg voor voldoende slaap, gezonde voeding en lichaamsbeweging. Dit kan helpen om de symptomen van angst te verminderen.

Wanneer medisch advies inwinnen?

Als de symptomen van angst bij je kind ernstig zijn en zijn dagelijkse activiteiten belemmeren, is het belangrijk om medisch advies in te winnen. Neem contact op met een gekwalificeerde professional als je kind:

– Voortdurend angstig is en niet in staat is om te ontspannen.
– Vermijdt situaties of activiteiten die normaal gesproken geen angst zouden veroorzaken.
– Lichamelijke symptomen heeft, zoals hartkloppingen, kortademigheid of duizeligheid.
– Slaapproblemen heeft of nachtmerries heeft.
– Zijn schoolprestaties verslechteren als gevolg van angst.

Wat kun je zelf doen en wat moet je niet doen?

Als ouder of verzorger kun je veel doen om angst bij je kind te verminderen. Enkele tips zijn:

– Neem de angst serieus en toon begrip.
– Vermijd het bagatelliseren van de angst of het kind te dwingen om de angstige situatie aan te gaan.
– Moedig je kind aan om te praten over zijn angst en geef hem geruststelling.
– Leer je kind ontspanningstechnieken en vermijd overbescherming.
– Zorg voor een gezonde levensstijl.

Wat je niet moet doen:

– Het kind straffen voor zijn angst.
– Het kind dwingen om de angstige situatie aan te gaan.
– De angst van het kind negeren of bagatelliseren.
– Overbeschermen van het kind.

Conclusie

Angst bij kinderen is een veelvoorkomend probleem dat verschillende oorzaken kan hebben en zich op verschillende manieren kan uiten. Het is belangrijk om de symptomen serieus te nemen en medisch advies in te winnen als de symptomen ernstig zijn. Behandelingen zoals psychotherapie, medicatie en oudertraining kunnen helpen om de symptomen van angst te verminderen. Als ouder of verzorger kun je veel doen om angst bij je kind te verminderen, zoals het bieden van geruststelling, het aanleren van ontspanningstechnieken en het vermijden van overbescherming.