Hartaanval

Wat is een hartaanval?

Een hartaanval is een ernstige medische aandoening die optreedt wanneer de bloedtoevoer naar een deel van uw hart geblokkeerd raakt. Uw hartspier raakt dan beschadigd door een gebrek aan zuurstof.

Een hartaanval kan levensbedreigend zijn: bel 112 en vraag om een ambulance als u denkt dat u, of iemand bij u, mogelijk een hartaanval heeft. Hoe sneller u wordt behandeld voor een hartaanval, hoe groter uw overlevingskansen. Vaak wachten mensen te lang met het inroepen van hulp, omdat ze niet zeker weten wat er aan de hand is.

Symptomen van een hartaanval

Een hartaanval kan gebeuren zonder enige waarschuwing. De symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen, maar kunnen zijn:

Pijn of ongemak in het midden van uw borst, dit kan zich uitbreiden naar uw kaak, nek, schouders en langs uw armen.	Pijn of ongemak in uw onderbuik, dit kan aanvoelen als slechte spijsvertering (indigestie).
Benauwd gevoel	Je zweterig, licht in het hoofd of duizelig voelen.
Zich ziek voelen of overgeven

Als u een hartaanval hebt, voelt u waarschijnlijk pijn of ongemak in het midden van uw borstkas. De pijn kan zich uitbreiden tot in uw kaak, nek en schouders en dan tot in uw armen (meestal uw linkerarm). De pijn wordt vaak beschreven als een gevoel van zwaarte, druk, benauwdheid, pijn of een brandend gevoel. De pijn komt niet altijd plotseling opzetten, zoals u misschien zou verwachten. Bij sommigen kan de pijn mild zijn en langzaam opkomen.

Diagnose van een hartaanval

Een verpleger of arts in het ziekenhuis zal u een ECG (elektrocardiogram) geven dat de activiteit van uw hart controleert en vaak kan aantonen of u al dan niet een hartaanval hebt. Als het ECG bevestigt dat er sprake is van een hartaanval, kunt u onmiddellijk worden behandeld en hoeft u niet te wachten op de resultaten van andere onderzoeken.

Uw arts kan u andere onderzoeken aanbevelen, hetzij onmiddellijk, hetzij tijdens de komende dagen in het ziekenhuis. Deze omvatten het volgende.

• Bloedonderzoek, waaronder een test op een eiwit genaamd troponine. Uw hart produceert troponine wanneer uw hartspier beschadigd is. Het niveau in uw bloed stijgt binnen enkele uren na een hartaanval en daalt daarna weer.
• Een röntgenfoto van de borst. Hiermee kan uw arts zien of uw pijn op de borst een andere oorzaak kan hebben dan een hartaanval. Er wordt ook gekeken of er vocht in uw longen zit, wat kan gebeuren als uw hart niet goed werkt na een hartaanval.
• Een coronaire angiogram – uw arts zal u een injectie met een speciale kleurstof in uw kransslagaders geven om ze duidelijk zichtbaar te maken op röntgenfoto’s. Dit onderzoek kan aantonen waar er blokkades of vernauwingen in uw kransslagaders zijn.
• Een echocardiogram – hiermee wordt de structuur van uw hart gecontroleerd. Het kan vaststellen hoeveel schade er aan uw hartspier is toegebracht, of er complicaties zijn en hoe goed uw hart werkt.

Behandeling van een hartaanval

Hoe u in het ziekenhuis wordt behandeld, hangt af van hoe ernstig uw hartaanval is en hoe lang het geleden is dat uw klachten begonnen.

Als u de ernstigste vorm van een hartaanval hebt, waarbij uw kransslagader volledig geblokkeerd is, kan uw arts een behandeling aanraden om de bloedstroom naar de aangetaste hartspier te herstellen. Er zijn twee belangrijke manieren om dit te doen.

• Een coronaire angioplastiek (ook wel primaire angioplastiek of percutane coronaire interventie (PCI) genoemd). Hierbij wordt uw vernauwde of geblokkeerde kransslagader wijder gemaakt door er een ballon in op te blazen. Uw arts zal meestal ook een buisje van draadgaas, een stent genaamd, inbrengen om uw kransslagader open te houden. Dit is meestal de beste behandeling, als deze snel beschikbaar is.
• Trombolyse. Dit is een injectie met medicijnen die het stolsel in uw kransslagader afbreken, soms een ‘clot buster’ genoemd. Het geneesmiddel wordt via een injectie in een ader in uw arm toegediend. U kunt dit krijgen als u niet op tijd een coronaire angioplastiek kunt krijgen.

Soms heeft u nog een operatie nodig. Dit kan een angioplastie of een coronaire bypassoperatie zijn. Dit is een operatie waarbij een vernauwd deel van uw kransslagader wordt omgelegd met behulp van een bloedvat uit uw borst, been of arm. Hierdoor wordt de bloedstroom om uw vernauwde of geblokkeerde kransslagader heen geleid.

Na behandeling van een hartaanval

Als u hersteld bent van een hartaanval, zal uw arts u een reeks maatregelen aanraden om het risico op een nieuwe hartaanval te verkleinen. Dit kunnen medicijnen zijn, veranderingen in uw levensstijl en deelname aan een hartrevalidatieprogramma.

Geneesmiddelen

Uw arts zal u medicijnen voorschrijven die u in het ziekenhuis moet innemen. Meestal moet u deze langdurig blijven innemen. Deze kunnen bestaan uit:

• bloedplaatjesaggregatieremmers (meestal aspirine met een ander bloedplaatjesaggregatieremmer), die de vorming van bloedklonters helpen voorkomen
• statines om uw cholesterol laag te houden, die uw slagaders kunnen verstoppen
• ACE-remmers om de bloedstroom naar uw hartspier te verbeteren
• bètablokkers, die uw hartslag vertragen, waardoor het minder hard hoeft te werken

Zorg er altijd voor dat u met uw arts of apotheker heeft gesproken over hoe u uw medicijnen moet innemen.

Hartrevalidatie

Hartrevalidatieprogramma’s zijn bedoeld om u te helpen herstellen van uw hartaanval en daarna weer een zo volwaardig mogelijk leven op te bouwen. De programma’s kunnen uw risico op overlijden na een hartaanval verminderen, dus het is een belangrijk onderdeel van uw behandeling.

Hartrevalidatieprogramma’s omvatten een oefencomponent met een reeks verschillende activiteiten, die op u worden afgestemd. Ze kunnen ook voorlichting en informatie over uw aandoening omvatten en ondersteuning bij zaken als stoppen met roken, stressmanagement en het veranderen van uw dieet. Hartrevalidatie kan beginnen terwijl u nog in het ziekenhuis bent en u moet worden uitgenodigd voor een sessie kort nadat u ontslagen bent.

Oorzaken van een hartaanval

Bepaalde factoren maken de kans groter dat u een coronaire hartziekte ontwikkelt, waardoor u een groter risico loopt op een hartaanval. Deze zijn onder andere:

• roken
• een hoog cholesterolgehalte
• suikerziekte
• hoge bloeddruk (hypertensie)
• weinig beweging / sporten
• overgewicht of obesitas

Er zijn manieren waarop u uzelf kunt helpen door deze risico’s te verminderen. Er zijn ook factoren die we niet in de hand hebben, bijvoorbeeld een familiegeschiedenis van coronaire hartziekten op jonge leeftijd, ouder worden en man zijn. Als deze factoren op u van toepassing zijn, is het des te belangrijker dat u uw andere risicofactoren voor een hartaanval zo veel mogelijk vermindert door uw levensstijl te veranderen.

Complicaties van een hartaanval

Met een snelle behandeling overleven veel mensen tegenwoordig een hartaanval en maken ze een goed herstel door. Maar het is belangrijk om te weten dat een hartaanval kan leiden tot ernstiger problemen, zowel direct als op de lange termijn.

Zonder behandeling kan een hartaanval blijvende schade toebrengen aan de structuur van uw hart. Als er veel schade is, zal uw hart niet meer goed kunnen werken, dit kan fataal zijn. Andere complicaties kunnen de volgende zijn.

• Aritmie (abnormaal hartritme). Uw hart kan te snel of te langzaam slaan, of het ritme kan onregelmatig worden. Hartritmestoornissen kunnen levensbedreigend zijn.
• Angina, pijn of ongemak op de borst dat aanhoudt na uw hartaanval, vooral wanneer u actief bent of sport. Dit is een teken van verminderde zuurstoftoevoer naar uw hart.
• Hartfalen, wanneer het voor uw hart moeilijker is om voldoende bloed en zuurstof rond te pompen in uw lichaam. Dit komt doordat de hartaanval uw hartspier kan beschadigen en zwakker kan maken.
• Depressie of zich neerslachtig voelen. Veel mensen voelen zich depressief na een hartaanval. Misschien maakt u zich zorgen dat u weer een hartaanval krijgt of maakt u zich zorgen over uw herstel. Als u zich angstig voelt, vraag dan advies aan uw arts.

Er zijn behandelingen beschikbaar om al deze complicaties te helpen controleren.

Voorkomen van een hartaanval

U kunt uw risico op een coronaire hartziekte en een hartaanval verminderen door een aantal gezonde veranderingen in uw levensstijl aan te brengen. Deze omvatten het volgende.

• Als u rookt, stop dan met roken. Uw arts kan u hierbij helpen.
• Overgewicht kwijtraken als je overgewicht of obesitas hebt.
• Regelmatige lichaamsbeweging – streef naar ten minste 150 minuten (tweeënhalf uur) lichaamsbeweging van matige intensiteit in de loop van een week of 75 minuten van meer krachtige activiteit.
• Een gezonde, evenwichtige voeding met weinig verzadigde vetten en zout, met ten minste vijf porties fruit en groenten per dag. Streef naar twee porties vis (één vette) per week.
• Niet teveel alcohol drinken. Voor zowel mannen als vrouwen betekent dit dat zij niet regelmatig meer dan 14 eenheden alcohol per week drinken.
• Het nemen van medicijnen die u zijn voorgeschreven om hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes onder controle te houden.

Als u eerder een hartaanval hebt gehad, kunnen deze maatregelen uw risico op een volgende hartaanval verkleinen. Uw arts zal u ook medicijnen voorschrijven om het risico op een volgende hartaanval te verkleinen. Het is belangrijk dat u deze inneemt zoals voorgeschreven. Als u vragen hebt over uw medicijnen of hoe u ze moet innemen, stel ze dan aan uw apotheker. Als u bepaalde risicofactoren hebt, zoals een familiegeschiedenis van hartaandoeningen, kan uw arts een gezondheidsonderzoek voor u regelen om uw risico op een hartaanval te beoordelen. Iedereen boven de 40 jaar komt ook in aanmerking voor een gratis gezondheidscheck.