حساسیت شدید غذایی (الرژی و
عدم تحمل)
حساسیت شدید غذایی چیست؟
حساسیت شدید غذایی اصطلاحی است که برای الرژی و عدم تحمل غذایی به کار میرود.
الرژی غذایی چیست؟
با آلرژی غذایی، سیستم ایمنی بدن شما به مواد خاصی در غذای شما واکنش نشان میدهد. سیستم ایمنی علیه پروتین های موجود در غذا آنتی بادی میسازد. پروتین هایی که ممکن است باعث واکنش های الرژیک شوند، الرژن نامیده میشوند. الرژن های شناخته شده پروتین های خاصی در شیر گاو یا آجیل هستند.
عدم تحمل چیست؟
بدن میتواند بدون داشتن الرژی به برخی غذاها واکنش نشان دهد. سپس این یک حساسیت شدید غذایی غیر الرژیک است. ما آنرا عدم تحمل مینامیم. یک مثال عدم تحمل لاکتوز است. مردم نمی توانند لاکتوز را به درستی هضم کنند. موادی که باعث بروز علائم عدم تحمل میشوند، محرک نامیده میشوند. این محرک ها بطور طبیعی در غذاهایی مانند لاکتوز وجود دارند. مواد نگهدارنده مانند سولفیت نیز محرک هستند.
بیشتر بخوانید در مورد:
عدم تحمل لاکتوز
بیماری سلیاک
الرژی و عدم تحمل غذایی چقدر عام است؟
حساسیت شدید غذایی، الرژی غذایی و عدم تحمل غذایی تقریباً در 1 الی 4% از بزرگسالان و 4 الی 6% از کودکان رخ میدهد. کودکانی که در دوران نوزادی به شیر گاو حساسیت دارند معمولاً از بهبود می یابند.
علت حساسیت شدید غذایی
ممکن است استعداد ژنتیکی نسبت به الرژی یا عدم تحمل داشته باشید. اگر چنین است، احتمال ابتلا به الرژی یا عدم تحمل شما بیشتر است. منظور ما از استعداد ارثی این است که شما حداقل یکی از والدین یا خواهر و برادری دارید که الرژی یا عدم تحمل غذایی ثابت شده دارد. تشخیص حساسیت شدید غذایی آسان نیست. علائم میتواند بسیار متفاوت باشد و از فردی به فرد دیگر فرق کند. علاوه بر این، شکایات ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشند.
شکایات
علائم حساسیت شدید غذایی (الرژی و عدم تحمل) چیست؟
علائم حساسیت شدید غذایی بسیار متفاوت است. بخصوص مشکلات جلدی، تنفسی و هاضمه عام است. بسیاری از این شکایات ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشند. بنابراین مهم است که داکتر خانوادگی سایر علل احتمالی را رد کند. نمونه هایی از شکایات مرتبط با الرژی و عدم تحمل
- یک واکنش الرژیک در دهان و گلو، مانند تورم، خارش و سرخی در داخل و اطراف دهان. این معمولا چند دقیقه پس از خوردن برخی میوه ها، سبزیجات، آجیل یا صدف ها آغاز میشود.
- یورتیکاریا (کهیر) و آنژیوادم. یورتیکاریا یک بیماری پوستی عام است که باعث ایجاد گرهک، خارش شدید و گاهی درد میشود. شکل خاصی از یورتیکاریا آنژیوادم است که در آن ممکن است تجمع مایع گسترده رخ دهد.
شوک آنافیلاکتیک
شوک آنافیلاکتیک یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که در اثر واکنش شدید الرژیک در بدن ایجاد میشود. این میتواند ناشی از واکنش الرژیک به برخی مواد غذایی مانند ممپلی یا کنجد باشد، اما داروها یا نیش زنبور نیز میتوانند باعث شوک آنافیلاکتیک شوند. شوک آنافیلاکتیک معمولاً در نتیجه یک الرژی قبلی ایجاد میشود. بعید است غذایی که میتوانید بدون هیچ مشکلی بخورید، ناگهان باعث شوک آنافیلاکتیک شود.
خطر شوک آنافیلاکتیک
اگر به موقع مداخله نکنید، شوک آنافیلاکتیک میتواند کشنده باشد. علائم شوک آنافیلاکتیک میتواند در عرض چند دقیقه ظاهر شود و گاهی تا ساعت ها ادامه یابد. اگر به درستی درمان نشود پس از 6 تا 8 ساعت ، ممکن است شوک دیگری رخ دهد. در شوک آنافیلاکتیک فشار خون ممکن است تا حدی کاهش یابد که شما بیهوش شوید. حمله نفس تنگی نیز در همان زمان ممکن است. یکی از اولین نشانه های شوک احساس سوزن سوزن شدن، خارش یا طعم فلزی در دهان است. این اغلب با علائم ذیل همراه است:
- یورتیکاریا (کهیر)
- احساس گرما، عرق کردن
- استفراغ
- گرفتگی عضلات، اسهال
- تورم در دهان و گلو
- تنگی
شوک آنافیلاکتیک برای توقف واکنش نیاز به تزریق آدرنالین دارد. بیمارانی که بیشتر دچار شوک میشوند، چنین پیچکاری با خود دارند. در صورت شوک، بیمار باید در اسرع وقت توسط داکتر یا کارکنان آمبولانس پیچکاری شود.
بیمار را صاف به پشت بخوابانید و پاهایش را بالا بیاورید و لباس های وارد کننده فشار مانند نکتایی را شل کنید.
واکنش های متقابل بین مواد غذایی
اگر به میگو الرژی دارید، ممکن است به خرچنگ نیز واکنش نشان دهید. این بخاطری است که مواد الرژن در این غذا ها بسیار شبیه هم هستند. زمانی که این اتفاق می افتد، ما آنرا یک واکنش متقابل مینامیم.
واکنش های متقاطع در تب یونجه
تب یونجه یک الرژی به گرده های خاصی از درختان، گیاهان یا علف ها است. گاهی اوقات بیماران تب یونجه نیز هنگام خوردن برخی محصولات واکنش های آلرژیک ایجاد میکنند. این نیز واکنش متقابل نامیده میشود. این ممکن است به این دلیل باشد که برخی از الرژن های موجود در غذا و گرده با هم مرتبط هستند.
مرور کلی ذیل عام ترین واکنش های متقابل بین گرده و غذاهای گیاهی را فهرست میکند. تمام واکنش های متقابل ذکر شده بطور یکسان رخ نمیدهند. برخی از واکنش های متقابل واقعا استثنایی هستند.
در صورت الرژی به: | واکنش های متقابل احتمالی به: |
گرده علف. فصل گلدهی: از آپریل تا اواسط اکتوبر، بستگی به نوع چمن دارد. | کچالو، گندم، بادنجان رومی، ممپلی، گندم سیاه. |
برنجاسپ (درمنه ها). فصل گلدهی: آگست | گیاهان و ادویه های باغی از خانواده چتریان (انیسون، جعفری فرنگی، شبت، زیره سیاه، گشنیز، زردک وحشی، زردک، جعفری، کرفس، رازیانه). |
گرده توس. فصل گلدهی: آپریل الی می. | میوه های خانواده گلسرخیان (توت زمینی، بادام، زردالو، سیب، شاه توت، تمشک، گیلاس، شلیل، ناک، شفتالو، آلو، توت سیاه). آجیل ها، مخصوصاً فندق. زردک، کرفس، کچالو. |
گرده لوئیچه چمنی. فصل گلدهی: می الی سپتمبر. | کچالو، سیب، زردک، کرفس. |
واکنش های متقابل با سایر الرژی ها
علاوه بر واکنش های متقابل ذکر شده در بالا، واکنش های متقابل میتواند با سایر الرژی ها نیز رخ دهد. در ذیل یک مرور کلی وجود دارد:
در صورت الرژی به: | واکنش های متقابل احتمالی به: |
مدفوع پرندگان، پر پرندگان | سفیدی تخم مرغ |
پرندگان | مرغ |
شوره سگ و پیشک | گوشت خوک |
کنه های گرد و غبار خانگی | حلزون تاک و میگو |
شیره گیاهی (شیره درخت رابر) | کیله، آووکادو، شاه بلوط، خربوزه، کیوی، گندم سیاه |
بطور مثال، استنشاق پروتین از فضولات پرندگان هنگام پاک کردن قفس پرنده میتواند فرد را نسبت به پروتین تخم مرغ حساس کند. به این سندرم تخم مرغ میگویند.
توصیه های تغذیه ای
آیا متوجه شده اید که به برخی غذاها واکنش شدید نشان میدهید؟ ما به شما توصیه میکنیم که خود شما حذف یا استفاده از برخی غذاها را آزمایش نکنید. بهترین کار این است که بروید و داکتر عمومی خود را ببینید. او میتواند تشخیص دهد که آیا این یک واکنش الرژیک یا عدم تحمل است و سپس شما را به یک متخصص تغذیه راجع نماید. متخصص تغذیه با شما همکاری خواهد کرد تا علت علائم شما را بیابد. او میتواند به شما توصیه کند که چگونه از واکنش های الرژیک جلوگیری کنید. او همچنین به شما توصیه میکند که چگونه از مصرف برخی غذاها بدون کمبود مواد مغذی اجتناب کنید.
خطر الرژی کودک خود را کاهش دهید
اگر حداقل یکی از والدین یا یکی از فرزندان بزرگتر خانواده الرژی مانند تب یونجه، نفس تنگی یا الرژی غذایی داشته باشد کودکان در معرض خطر ابتلا به الرژی هستند. برای جلوگیری از الرژی در کودکان میتوانید موارد ذیل را انجام دهید:
- حداقل 6 ماه اول را با شیر مادر تغذیه کنید.
- اگر شیردهی ناموفق باشد، شیر خشک یک جایگزین قابل اعتماد و مطمئن است. تغذیه مصنوعی ضد الرژی مبتنی بر هیدرولیز پروتین جزئی به جلوگیری از الرژی کمک نمیکند. ما حتی توصیه میکنیم از خوراک های مصنوعی به شدت هیدرولیز شده خودداری کنید.
- از 4 تا 6 ماهگی در کنار شیر مادر یا شیر مصنوعی شروع به دادن اولین لقمه به نوزاد کنید.
- از 4 ماهگی میتوانید اولین لقمه میوه و سبزیجات را به کودک خود بدهید. هنگامی که کودک شما به این کار عادت کرد، میتوانید بلافاصله مسکه ممپلی یا تخم مرغ را به این میان وعده ها اضافه کنید. مطمئن شوید که مسکه ممپلی و تخم مرغ را قبل از 8 ماهگی به کودک خود بدهید.
- آیا کودک شما اگزما یا الرژی غذایی دارد؟ سپس قبل از 6 ماهگی آغاز به دادن مسکه ممپلی و تخم مرغ کنید. برای صحبت در مورد این رژیم با داکتر خود قرار ملاقات بگذارید.
- فقط ویتامین D و K در هنگام شیردهی و ویتامین D در تغذیه مصنوعی کافی است. هیچ ویتامین اضافی ندهید.
توصیه هایی برای کودک در مکتب
اگر کودک شما به برخی غذاها الرژی یا عدم تحمل دارد، لطفاً به معلم مکتب بگویید:
- مشخص کنید که کودک شما چه غذاهایی میتواند بخورد. می توانید چند میان وعده ها را به عنوان جایگزین غذای کودکان به معلم بدهید.
- در صورت لزوم، با معلم(ها) یک “طرح اضطراری” که با مشورت داکتر مسئول تهیه شده است بحث کنید.
- اطمینان حاصل کنید که اطلاعات مربوط به مکتب نیز روی کاغذ باشد. اطلاعات را چشم نواز کنید، برای مثال روی کاغذ رنگی یا با تصویر کودک. اطلاعات را کوتاه نگهدارید و شماره تلیفون را در پایین هر صفحه درج کنید تا خواننده بتواند در صورت داشتن هر سوالی تماس بگیرد. شماره تلیفون داکتر خانوادگی را نیز درج کنید.
- گزارش کوتاهی از تمام توافقات انجام شده با مکتب تهیه کنید.
- در صورت لزوم، مطمئن شوید که یک سرنج حاوی آدرنالین در مکتب در دسترس است و تاریخ انقضای آن را مرتب بررسی کنید. علیرغم همه اقدامات، ممکن است لازم باشد آدرنالین در مکتب اجرا شود. این ممکن است مستلزم آن باشد که معلم نیز نحوه اجرای آن را بیاموزد.
غذا خوردن در بیرون از خانه با الرژی یا عدم تحمل
قوانین اروپایی رستورانت ها را ملزم میکند که در صورت استفاده از الرژن ها در تهیه محصول یا غذا، اطلاعاتی در مورد مواد الرژن ها ارائه دهند. لطفا با رستورانت تماس بگیرید تا الرژی یا عدم تحمل خود را به آنها اطلاع دهید تا از هرگونه سوء تفاهم جلوگیری شود.
تعطیلات با الرژی یا عدم تحمل
- گاهی اوقات محصولات خاصی در سایر کشورهای تعطیلات در دسترس نیستند. اگر نوزادی دارید که با شیرخشک مخصوص تغذیه میشود، مطمئن شوید که به اندازه کافی از هالند با خود آورده اید. برخی از کشورها قوانینی در مورد واردات مواد غذایی دارند. در ویب سایت ANWB اطلاعات دقیقی را در مورد هر کشور خواهید یافت.
- همراه داشتن فرهنگ لغت ترجمه شده با تصاویر غذاهایی که باید اجتناب کنید مفید است.
- اگر از طریق یک سازمان مسافرتی سفر میکنید، الرژی خود را به آنها اطلاع دهید. همچنین در صورت تأخیر در مسیر یا عدم توجه به رژیم غذایی هنگام ورود، یک «بسته اضطراری» همراه با غذا را با خود داشته باشید.
- هنگام پرواز، الرژی خود را به شرکت هواپیمایی اطلاع دهید. هنگامی که در هواپیما هستید، میتوانید نحوه نگهداری یا گرم کردن غذای خود را به مهماندار اطلاع دهید و راهنمایی کنید.
- اگر در هوتل اقامت دارید، لطفا از قبل با هوتل تماس بگیرید.
- اگر از داروها استفاده میکنید، آنها را بین چند بکس (مثلاً بین بمس دستی و بکس خود) تقسیم کنید. اگر بخشی از بکس ها گم شود، حداقل بخشی از داروها همچنان وجود خواهد داشت.
- اگر در سفر هستید، یک پاسپورت طبی همراه خود داشته باشید. در پاسپورت طبی، علاوه بر مشخصات شخصی، میتوانید اطلاعاتی در مورد ماهیت بیماری، موادی که باید از آن اجتناب کنید، علائم و نام و مشخصات داکتر عمومی خود را نیز درج کنید.
- در صورت افزایش خطر واکنش های الرژیک تهدید کننده زندگی یا سایر شرایط با خطر از دست دادن هوشیاری، مدال هشدار صلیب سفید میتواند به سرعت اطلاعات ضروری را به داکتر خدامات عاجل ارائه دهد. برچسب حاوی تمام داده های لازم است.
پزشک خانوادگی میتواند در تکمیل پاسپورت طبی اروپا و دستگاه های هشدار کمک کند.